Mierniki pola elektromagnetycznego - interpretacja wyników
WIEDZA
TANIE i RZETELNE MIERNIKI NATĘŻENIA POLA - n i e i s t n i e j ą
Do prawidłowych, miarodajnych pomiarów konieczne jest stosowanie profesjonalnych mierników promieniowania elektromagnetycznego. Ocena wyników pomiarów natężenie pola - promieniowania elektromagnetycznego nie jest prosta, wymaga sporej wiedzy od użytkownika. Samo odczytanie wartości na wyświetlaczu prostego przyrządu może prowadzić do nieporozumień, ponieważ taki odczyt musi być zestawiony z dużą ilością innych informacji towarzyszących.
Na stronie UKE.gov.pl zamieszczono informację, której przeczytanie trzeba polecić każdej osobie zainteresowanej pomiarami natężenia pola elektromagnetycznego: LINK do strony UKE
Informacje istotne w przypadku wyboru miernika natężenia pola EM
KALIBRACJA i DANE TECHNICZNE MIERNIKA POLA
Przyrząd pomiarowy musi posiadać określone zakresy pomiarowe w których będzie dostarczał rzetelnych informacji. Brak dokładnego sprecyzowania zakresów pomiarowych powinien wzbudzić podejrzenia.
KALIBRACJA mierników natężenia pola wymaga nakładu pracy i co za tym idzie podnosi cenę miernika. Najtańsze mierniki natężenia pola nie posiadają żadnych danych kalibracyjnych, co najwyżej okreslenie dokładności pomiaru, które dotyczy danej konstrukcji. Podobnie uzyskanie odpowiednio dużego zakresu dynamiki wykonywanych pomiarów wymaga zastosowania odpowiednich rozwiązań technicznych, które są nieobecne w najtańszych konstrukcjach.
Poleganie na skąpych informacjach technicznych dotyczących zakresów, dokładności pomiarów może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji jak poniżej:
Przykład:
Odczyt na tanim mierniku: 20V/m, (bezpieczna), podczas gdy wyświetlana powinna być:Wartość rzeczywista: 100V/m (NIEBEZPIECZNA)
Wszystkie tanie produkty posiadają wspólną cechę - ograniczony zakres pomiarowy, co oznacza, że miernik pokaże wartość "nasycenia" gdy Użytkownik będzie w polu bezpiecznym i w polu niebezpiecznym. Czyli znajdując się w polu określonym przez tani miernik jako bezpieczne, naprawdę możemy znajdować się w polu o bardzo wysokim natężeniu - niebezpiecznym, co daje złudne poczucie bezpieczeństwa.
Poniżej przykładowa charakterystyka taniego miernika - wykazująca ograniczenie maksymalnej wskazywanej wartości w stosunku do rzeczywistej, wielokrotnie większej wartości.
Dodatkowo do najważniejszego problemu przedstawionego na wykresie (obok), w tanich miernikach pola występuje wiele innych problemów, które w praktyce nie pozwalają na ocenę czy pole od np. bliskiej stacji bazowej (w której moc mogła zostać podniesiona w niedługim czasie po instalacji) nie przekracza norm zdrowotnych.
Tanie mierniki mają swoje miejsce na rynku wskaźników pola jednak do oceny bezpieczeństwa się nie nadają.
Charakterystyki Czerwona, Niebieska - wykazują silny efekt nasycenia przy pomiarze pola EM, wskazania są drastycznie zaniżone.
Charakterystyki Żółta, Zielona - poprawny wzrost wskazań przy wzroście natężenia pola EM
POTRZEBNE I WYMAGANE PARAMETRY MIERNIKA Natężenia Pola
Reakcja - wrażliwość organizmu człowieka na narażenie promieniowaniem elektromagnetycznym jest zależna od częstotliwości. Dla rzetelnej oceny poziomu ekspozycji - niebezpieczeństwa konieczne jest zastosowanie tzw. SHAPED RESPONSE.
Co to jest SHAPED RESPONSE ?
Miernik natężenia pola musi określać jakie natężenie pola jest niebezpieczne, ale informacja o poziomie akceptowalnym lub niebezpiecznym musi być powiązana z zakresem częstotliwości:
Przykład:
W zakresie częstotliwości zasilania sieciowego (50/60Hz) często spotyka się wartości natężenia pola np. 1000V/m. Jest to wartość bezpieczna.
Ale 1000V/m dla wyższych częstotliwości np. radiowych (MHz, GHz) będzie wartością bardzo niebezpieczną.
WNIOSEK: Rzetelny miernik natężenia pola powinien posiadać odpowiednio zaprogramowane poziomy dopuszczalnych natężeń pola, powiązane z zakresami częstotliwości - zgodnie z normami zdrowotnymi / BHP. Posługiwanie się miernikiem bez charakterystyki SHAPED RESPONSE może być skrajnie niebezpieczne. Z technicznego punktu widzenia uzyskanie charakterystyki SHAPED RESPONSE wymaga zastosowania odpowiednich rozwiązań technicznych, które są pomijane w tanich miernikach.
OCHRONA ZDROWIA PRZED PROMIENIOWANIEM ELEKTROMAGNETYCZNYM - RODZAJ NORM
Producent MUSI informować użytkownika o tym wg. jakich norm miernik wykonuje pomiary i ocenia bezpieczny / niebezpieczny poziom. Brak tej informacji oznacza, że producent określa wskazania miernika "na oko".
ZAKRESY POMIAROWE MIERNIKA NATĘŻENIA POLA EM
Zakresy częstotliwości mierzonych sygnałów i zakresy dynamiki muszą być określone i podane w DANYCH TECHNICZNYCH.
Przykład właściwie określonych zakresów:
Zakres częstotliwości: 1Hz - 400kHz, Zakres dynamiki pomiarów: 1V/m do 100kV/m, pole E (elektryczne)
albo
Zakres częstotliwości: 20MHz - 40GHz, Zakr dynamiki pomiarów: 1V/m - 1000V/m (pole elektryczne)
WNIOSEK
brak jednego z pary powyższych parametrów dyskredytuje miernik jako narzędzie pomiarowe
KALIBRACJA MIERNIKÓW POLA
Brak informacji o kalibracji przyrządu oznacza, że kiedyś, ktoś ocenił zgrubnie poziomy dokładności dla danego typu miernika. Potem mogły zostać wprowadzone zmiany techniczne, użyte inne elementy elektroniczne i pokilku latach produkowane mierniki mogą posiadać zupełnie inne właściwości pomiarowe. Dane kalibracyjne (certyfikat) oznaczają, że ktoś wykonał kalibrację miernika i zweryfikował rzetelność pomiarów.
WNIOSEK
Stosowanie miernika bez danych kalibracyjnych jest możliwe, ale tam gdzie są wykonywane pomiary o znaczeniu zdrowotnym, musi być stosowany miernik który posiada dane kalibracyjne - CERTYFIKAT
POMIARY POLA EM - ODPORNOŚĆ NA POLA ZAKŁÓCAJĄCE
W sytuacji gdy dokonywany jest pomiar natężenia pola dla częstotliwości radiowych (np. GSM), a sam miernik znajduje się blisko instalacji elektrycznych wytwarzających silne pole elektromagnetyczne na niskich częstotliwościach, często spotyka się mierniki których praca ulega zakłóceniu silnymi sygnałami o częstotliwościach np. 50Hz. Co ważne - taki typ zakłócenia wpływa znacząco na wskazania miernika i może być niezauważony przez użytkownika.
WNIOSEK
Dobry miernik natężenia pola musi być odporny na silne pola mogące występować (niezauważenie) w miejscu pomiaru. Najlepsze mierniki na rynku osiągają odporność nawet 30 000kV/m, niezależnie od ustawienia używanego miernika w stosunku do np. pobliskiej linii energetycznej wysokiego napięcia.